به گزارش سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه» استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به بیان آموزه های آیه پنجاه و چهارم سوره بقره پرداخته است.

«وَ إِذْ قالَ مُوسى‏ لِقَوْمِهِ يا قَوْمِ إِنَّكُمْ ظَلَمْتُمْ أَنْفُسَكُمْ بِاتِّخاذِكُمُ الْعِجْلَ فَتُوبُوا إِلى‏ بارِئِكُمْ فَاقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ عِنْدَ بارِئِكُمْ فَتابَ عَلَيْكُمْ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحيمُ» (بقره، 54)

ترجمه: «و به یاد آورید زمانى را كه موسى به قوم خود گفت: اى قوم من، شما با انتخاب گوساله (براى پرستش)، به خود ستم كردید، پس توبه كنید و به سوى خالق خود باز گردید، پس یكدیگر را بكشید كه این براى شما در پیشگاه پروردگارتان بهتر است. او لطف خود را به شما بازمى ‏گرداند، زیرا كه او توبه ‏پذیر مهربان است».

هنگامى كه حضرت موسى (ع) پس از چهل روز از كوه طور بازگشت و گوساله ‏پرستى قوم خود را دید، دو مطلب را به آنان تذكر داد: یكى آن كه شما با این كار، به مقام انسانى خودتان ستم كرده و به جاى خدا، گوساله ‏اى را گرفتید و كرامت و شرافتِ انسانى را زیر پا گذاردید.

دوم آن كه گناه شما از كفّار بالاتر است، زیرا شما حق را فهمیدید و به آن ایمان آوردید، ولى دوباره از آن دست برداشتید و كافر شدید، پس شما «مرتدّ» هستید و كیفرِ «ارتداد»، قتل و اعدام است. و این كیفر باید با دست خودتان انجام گیرد، پس شمشیر به دست گیرید و یكدیگر را بكشید.

با آن كه خداوند، مظهر رحمت و محبّت است، امّا همچون یك مربّى دلسوز و خیرخواه، گاه تنبیه ‏ها و كیفرهاى شدیدى را به اجرا مى‏ گذارد، تا هم دیگران درس عبرتى گرفته و دین را به بازى نگیرند، و هم آثار كارهاى زشت و ناپسند از جامعه پاك گردد.

گرایش به بت ‏پرستى و گوساله‏پرستى، مسأله ساده ‏اى نیست كه با یك عذرخواهىِ زبانى قابل گذشت باشد، آن هم از مردمى كه آن همه معجزات الهى و نعمت‏ هاى بزرگ او را دیده ‏اند و ایمان آورده ‏اند.

 از این آیه مى ‏آموزیم كه:

* گنهكار به خود ستم مى‏ كند نه خدا. زیرا ارزش و اصالتِ انسان به روح اوست، و گناه، روح انسان را آلوده و بیمار مى ‏سازد.

 * توبه هر گناهى متناسب با آن گناه است. تبدیل خداپرستى به گوساله ‏پرستى، توبه‏ اش، گریه و عذرخواهى نیست، بلكه تن دادن به قتل و اعدام است. ریختن اشكِ ندامت كافى نیست، بلكه گاهى باید خون ریخت.